Sportieve vingers

We hadden het er gisteren nog over aan tafel, net voor het signatuurgerecht werd opgediend. Ik vroeg me luidop af of onze kinderen binnen pakweg 20 jaar op school nog zouden leren schrijven.  Je weet wel, met een balpen in de hand, tong uit de mond, letters vormend op papier. Of zou dat tegen die tijd een artistieke ambacht zijn?  Iets wat mensen met veel tijd en drang naar een ingewikkelde hobby gaan leren op een kunstacademie .

Ik zie het al voor me, standjes op een gemeentelijk kunstmarktje waar bezoekers met veel bewonderende oh’s en ah’s kijken naar would-be kunstenaars die nog met sierlijke vlotheid letters, woorden en zinnen uit een pen konden toveren.  Lekker old-school. Ik lach er nu een beetje mee, maar niet echt. Ik ben Generatie X en groeide dus nog grotendeels op vóór het digitale tijdperk zijn intrede deed. Nu ben ik 53 en tik deze tekst op dit eigenste moment op een laptop. Niet omdat ik hem op mijn website wil zetten, maar simpelweg omdat schrijven me veel moeilijker afgaat.

Ik heb nochtans gi-gán-tisch veel geschreven ooit. Zó veel dat zich nog steeds eeltbobbeltjes aftekenen op de uiteinden van mijn rechtermiddenvinger, daar waar ik de balpen (blijkbaar krampachtig) hanteerde om notities te nemen, samenvattingen te kribbelen, dagboeken neer te pennen en ellenlange brieven naar bestemmelingen over de hele wereld. Vandaag heb ik het geduld niet meer. Schrijven gaat veel te traag, is altijd slordig tot onleesbaar, en mijn schrijfhand schiet al gauw in een kramp.

Vandaar mijn bedenking dus gisteren: is schrijven een vaardigheid die met uitsterven is bedreigd? Mijn disgenote die in het onderwijs staat, beaamde dat de achteruitgang bij haar leerlingen verontrustend is, maar pleitte vurig voor de handhaving ervan op het leerplan.

Na een te korte nacht, neem ik de weekendkrant van DS uit de brievenbus en vlij me neer in de zetel, klaar voor de cryptogram. Deze moet wachten vandaag, hoogst uitzonderlijk, want het eerste waar mijn oog op valt, is een artikel met de kop: “Waarom we pen en papier nog niet overboord moeten gooien” . [1]   Straf…

Ik lees dat schrijven een heuse “heksentoer is voor zowel ons lichaam als ons brein. Er worden zenuwbanen versterkt en nieuwe neurale banen aangelegd in veel grotere mate dan wanneer je letters tikt. “ En ook: “Schrijven vereist zorgvuldig plannen, en dat stimuleert je om conclusies te trekken en logisch te denken. Noteren met de hand gaat een stuk trager, waardoor je verplicht wordt te parafraseren in je eigen woorden. Dat bevorder het inzicht.”

Dat moet kloppen, bedenk ik me. Ik was het type student (lees: streber) dat zelf haar samenvattingen maakte en hiervan nog genoot ook. Het gaf me voldoening en ik kon echt met fierheid kijken naar de structuur op mijn blad, de pijltjes en kadertjes. Ik kreeg er het gevoel door dat ik de leerstof letterlijk verwerkt had. Al samenvattend ga je zelf op zoek naar de essentie. Je onderscheidt hoofd- van bijzaken en je legt verbanden. Eens mijn samenvatting klaar was, kende ik de leerstof voor 70%.

Ik maakte me wijs dat ik een “motorisch geheugen” had, en dat ik louter door vormen van letters dingen in mijn brein opsloeg.  Het is dus meer dan dat. “Het gaat er niet om wàt je schrijft, maar hoé je het doet”. Ik onthoud verder nog uit het artikel: “Het is geen sinecure om te leren schrijven. Je linker- en rechterhersenhelft moeten er intensief voor samenwerken, er komen motoriek, zicht, concentratie en dieptegevoel bij kijken en meer dan 3000 zenuwuiteinden in elke vingertop worden geactiveerd.”  Meer dan 3000 zenuwuiteinden! In élke vingertop!

Ik besluit dat ik in mijn leven al een pak sportiever ben geweest dan ik altijd heb gedacht.

[1] DS Weekblad, zaterdag 30 september; Waarom we pen en papier nog niet overboord moeten gooien; Veerle Vanden Bosch